5 nguyên nhân khiến văn hóa “đổ lỗi” ăn sâu trong đội nhóm của bạn
Vì sao team thường đổ lỗi khi họp dự án?
Bạn có từng rơi vào tình huống này chưa?
Dự án bị trễ deadline, khách hàng phàn nàn, và buổi họp nội bộ lập tức trở thành “phiên tòa”:
“Team Content chưa giao nên Design chưa làm được.”
“Team Ads chưa set nên KPI chưa đạt.”
“Bên khách đổi brief mà không báo trước.”
Cuộc họp kéo dài hàng giờ, nhưng thay vì tìm giải pháp, mọi người chỉ cố chứng minh “mình không phải người có lỗi”.
Kết quả: không ai sai – nhưng dự án vẫn hỏng, khách hàng vẫn khó chịu, và tinh thần đội nhóm ngày càng đi xuống.
Sự thật là: “đổ lỗi” không phải là bản năng xấu, mà là hệ quả tự nhiên của một hệ thống làm việc thiếu minh bạch, thiếu gắn kết và thiếu niềm tin.
Nếu bạn đang thấy tình trạng này lặp lại trong công ty mình, rất có thể văn hóa đổ lỗi đã ăn sâu, và đây chính là 5 nguyên nhân gốc rễ mà bạn cần nhìn nhận lại.
Xem ngay: Cách tổ chức công việc giúp team bạn chấm dứt tình trạng đổ lỗi
1. Không có mục tiêu chung – Mỗi người chạy theo “deadline riêng”
Khi đội nhóm không cùng hướng, họ sẽ… chỉ trích nhau khi không về đích
Hãy tưởng tượng bạn tổ chức một chiến dịch marketing lớn, gồm 4 team: Content – Design – Media – Account.
Mỗi nhóm đều chăm chỉ, nhưng lại theo đuổi chỉ tiêu riêng của mình:
- Content muốn “sáng tạo khác biệt”,
- Media muốn “tối ưu chi phí”,
- Account thì chỉ muốn “khách hàng hài lòng”.
Không ai sai – nhưng không ai đi cùng hướng.
Khi dự án trễ, mọi người tự nhiên quy lỗi cho nhau, vì không có mục tiêu chung để cùng chịu trách nhiệm.
Nguyên nhân sâu xa:
- Không có KPI dự án rõ ràng gắn với từng đầu việc.
- Không có dashboard theo dõi mục tiêu chung.
- Mỗi team dùng file hoặc hệ thống riêng, không có sự đồng bộ.
Dấu hiệu nhận biết:
Nếu bạn thường xuyên nghe câu: “Em đâu biết bên kia làm đến đâu rồi”, thì rất có thể team bạn đang thiếu kết nối mục tiêu.
2. Thiếu minh bạch trong giao việc và theo dõi tiến độ
“Em tưởng anh giao cho bạn khác.” — Câu nói bắt đầu của mọi cuộc đổ lỗi.
Ở nhiều agency, việc giao việc vẫn diễn ra qua lời nói, chat Zalo, email hoặc Google Sheet rời rạc.
Không có log cụ thể, không có deadline ràng buộc, không có người chịu trách nhiệm cuối cùng.
Đến khi dự án trễ, không ai nhớ “ai được giao”, “ai nhận”, “ai kiểm tra” — và thế là đổ lỗi trở thành phản ứng tự nhiên.
Nguyên nhân sâu xa:
- Không có nền tảng giao việc tập trung (mỗi người quản lý một kiểu).
- Thiếu quy trình “phân vai rõ ràng” (Responsible – Reviewer – Approver).
- Thiếu bằng chứng công việc (task log, comment, check-in).
Hệ quả:
Minh bạch không tồn tại, nên niềm tin cũng biến mất.
Mỗi người chỉ thấy phần việc của mình, nhưng không hiểu tiến độ tổng thể – và khi lỗi xảy ra, ai cũng có lý do chính đáng để “không nhận lỗi”.
3. Quá nhiều công cụ rời rạc – Không có “mặt phẳng làm việc chung”
Team đang làm việc cùng nhau, nhưng không làm việc trên cùng một nền tảng
Team content dùng Notion, team design dùng Figma, team media theo dõi KPI qua Excel, còn team account báo cáo qua Drive.
Nghe có vẻ linh hoạt, nhưng thực tế là mỗi nhóm đang sống trong thế giới riêng của mình.
Khi khách hàng hỏi tiến độ, CEO phải hỏi 3–4 người, tổng hợp dữ liệu thủ công.
Mỗi người có “phiên bản sự thật” khác nhau, và chẳng ai biết đâu là dữ liệu đúng.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu một “single source of truth” – nơi mọi dự án được quản lý tập trung.
- Không có hệ thống đồng bộ file, bình luận, tiến độ và kết quả.
Hệ quả:
Khi thông tin phân tán, lỗi không nằm ở con người, mà nằm ở hệ thống.
Và thay vì cùng nhìn vào dữ liệu, mọi người lại nhìn vào nhau để tìm “thủ phạm”.
4. Không có log dữ liệu – Khi mọi thứ đều dựa vào ký ức và cảm tính
“Em nhớ là em đã gửi rồi.” – nhưng chẳng ai tìm thấy bằng chứng.
Khi công việc được trao đổi qua email, chat hoặc ghi nhớ thủ công, việc thiếu log dữ liệu dẫn đến hỗn loạn:
- Không biết ai chỉnh sửa gì, lúc nào.
- Không có ghi nhận về thời gian thực hiện hoặc người duyệt.
- Không có bằng chứng cho các quyết định thay đổi.
Khi xảy ra sự cố, mọi người bắt đầu tranh luận về “ký ức” thay vì nhìn vào “dữ liệu”.
Đó là lúc đổ lỗi trở thành văn hóa, vì không ai có thể chứng minh sự thật.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu công cụ lưu vết (activity log, comment history, file versioning).
- Thiếu hệ thống ghi nhận tự động (check-in/check-out, báo cáo tiến độ real-time).
Hệ quả:
Không có dữ liệu → không có trách nhiệm → không có học hỏi.
Đội nhóm tiếp tục phạm lỗi tương tự mà không hề biết nguyên nhân.
5. Thiếu văn hóa phản hồi và học hỏi – Khi “lỗi” là điều phải giấu, không phải để sửa
Vì sợ bị trách, nhân viên chọn cách im lặng.
Trong nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là agency sáng tạo, nhân viên rất sợ “bị quy lỗi”.
Khi không có môi trường phản hồi an toàn, mỗi lần lỗi xảy ra là một lần “đấu tố”.
Nguyên nhân sâu xa:
- Không có retrospective meeting sau mỗi dự án (review, phân tích nguyên nhân, rút kinh nghiệm).
- Không có văn hóa “feedback hai chiều” giữa leader và nhân viên.
- Quản lý chỉ quan tâm kết quả, không quan tâm quy trình.
Hệ quả:
Mọi người tránh rủi ro bằng cách tránh trách nhiệm.
Ai cũng “chạy an toàn” để không bị trách, và kết quả là đội nhóm mất đi tinh thần sáng tạo và học hỏi.
Khi “đổ lỗi” không còn là lỗi cá nhân – mà là lỗi của hệ thống
Điều quan trọng nhất mà CEO cần hiểu là:
“Đổ lỗi không phải là biểu hiện của người kém, mà là sản phẩm của một hệ thống kém.”
Một đội nhóm có thể cực kỳ tài năng, nhưng nếu không có mục tiêu chung, quy trình minh bạch, dữ liệu tập trung và văn hóa phản hồi, thì họ vẫn dễ dàng rơi vào vòng xoáy “đổ lỗi – tránh trách nhiệm – mất niềm tin”.
Để phá vỡ vòng lặp này, bạn không cần thêm một buổi họp phê bình – bạn cần một cơ chế vận hành rõ ràng, nơi mọi người:
- Thấy được mục tiêu chung.
- Biết mình đang đóng góp thế nào.
- Có dữ liệu rõ ràng để cùng nhìn vào.
- Được khuyến khích nói về vấn đề, thay vì che giấu nó.
Bước tiếp theo: Tổ chức lại cách làm việc – Xây nền tảng minh bạch
Nếu “đổ lỗi” là hệ quả của sự thiếu minh bạch, thì lời giải nằm ở tổ chức lại công việc nhóm một cách thông minh và có hệ thống.
Cách đơn giản nhất là đưa toàn bộ quy trình làm việc lên một nền tảng tập trung – nơi mọi người cùng giao việc, theo dõi, phản hồi và báo cáo trên cùng một luồng.
Một nền tảng như Optimi Work có thể giúp bạn:
- Gắn KPI, deadline và người phụ trách cho từng task.
- Cập nhật tiến độ real-time, cảnh báo trễ deadline tự động.
- Xuất báo cáo và log dữ liệu minh bạch, không thể “đổ lỗi bằng lời nói”.
Khi đó, “đổ lỗi” không còn là lựa chọn – vì mọi thứ đều rõ ràng ngay từ đầu.
Hãy chấm dứt tình trạng đổ lỗi bằng cách đăng ký demo Optimi Work ngay!
Kết luận: Khi không còn ai cần đổ lỗi, đó là lúc team của bạn thật sự trưởng thành
Văn hóa “đổ lỗi” không biến mất trong một đêm, nhưng nó sẽ dần tan khi bạn thay đổi cách đội nhóm làm việc:
- Từ cảm tính sang dữ liệu.
- Từ phòng thủ sang hợp tác.
- Từ chỉ trích sang cải thiện.
Một đội ngũ làm việc minh bạch, có trách nhiệm và tin tưởng lẫn nhau chính là nền tảng cho mọi agency sáng tạo phát triển bền vững.
👉 Bắt đầu bằng bước đầu tiên:
Xây dựng không gian làm việc minh bạch, nơi mọi người cùng nhìn thấy tiến độ, mục tiêu và kết quả.
Khi đó, bạn sẽ nhận ra – “đổ lỗi” không còn chỗ đứng, vì tất cả đều hướng đến cùng một đích.